Kategori: Yangın

Soğutarak Söndürme Nedir?

A- Su ile soğutma: Soğutarak söndürme prensipleri içinde en çok kullanılanıdır. Suyun elverişli fi ziksel ve kimyasal özelliği yanıcı maddeyi boğma (yanan cismin su içine atılması sonucu oksijeni azaltma) ve yanıcı maddeden ısı alarak yangının söndürülmesinde en büyük etken olmaktadır. Su yangın yerine kütlesel olarak gönderileceği gibi püskürtme lans ları ile de gönderilebilir. Örneğin, maddeden ısı alınarak, sıcaklığını tutuşma derecesinin altına düşürmektir. Mesela Yanıcı maddeden ısı alınarak, sıcaklığını tutuşma derecesinin altına düşürmektir. Örnek vermek gerekirse, bir yünün tutuşma sıcaklığı 600 ºC’dir. Yanmakta olan yünü 550 ºC’a soğutulduğunda yün sönecektir.

B-Yanıcı maddeyi dağıtma: Yanan maddenin dağıtılmasıyla yangın nedeni olan yüksek ısı bölünür, bölünen ısı düşer ve yangın yavaş yavaş söner. Akaryakıt yangınlarında bu tip söndürme, yangının yayılmasına neden olacağından uygulanmaz.

• Yangın Sebepleri Nelerdir?
• Yanma Ürünler Nelerdir?
• Yanma çeşitleri

C-Kuvvetli üfleme: Yanan madde üzerinde kuvvetli olarak üfl enen hava alevin sönmesine ve yanan maddenin ısısının düşmesine neden olmaktadır. Bu tip (soğutarak) söndürme ilkesi ile başlangıç yangınlarında başarıya ulaşılabilir. Büyümüş veya belirli boyutlara gelmiş yangınlarda üfleme yangına daha fazla oksijen sağlayacağından yangının büyümesine olur. nedenle tür söndürmeler kullanılmaz.

Twitter Adresimiz: https://twitter.com/yanginegitimkrs

Yangın Çeşitleri ve Sınıflandırılması Nedir?

Yangınlar Türk Standartlar Enstitüsü tarafından (TS 862) ile sınıfl andırılmıştır. Her yangının oluşumu ve gelişimi farklıdır. Bu nedenle yangın yanıcı maddelerin fiziksel özelliklerine göre A, B, C ve D olmak üzere dört sınıfta incelenmektedir.

• A Türü Yangınlar
• B Türü Yangınlar
• C Türü Yangınlar
• D Türü Yangınlar

Mesleki yeterlilik eğitimi olan src belgesi hakkında bilgi alabilirsiniz.

Alev Nedir?

Serbestçe yanan maddelerde alev normal olarak vardır. İnsan vücudunda 1.2. ve 3. derecede yanıklara neden olur. İnsanların alevden etkilenmesi aleve olan uzaklığına bağlıdır. Yanığın derecesi, yeri ve büyüklüğü önemlidir. Gözler arasındaki bir yanık,
bacaklardaki aynı büyüklükteki bir yanıktan daha tehlikeli ve kötüdür.

Yanık Nedir?

Birinci Derece Yanık: Derinin güneş yanığı gibi yanması, deride kızarıklık biçiminde görülen yanıktır, önemli kabul edilmez.

İkinci Derece Yanık: Su toplanarak derinin kabarcıklanması biçiminde meydana gelen yanıktır. Acı verir. Tedavi gerektirir.

Üçüncü Derece Yanık: Derinin kömürleşecek derecede kavrulması biçiminde meydana gelen yanıktır.

Dördüncü derece yanık: Deri ve deri altındaki dokunun tamamına hatta tendonlara, sinirlere, kaslara veya kemiklere kadar ilerleyen zedelenmeyi tarif etmektedir. Deri sert ve kalın bir tabak halinde karşımıza çıkabilir, kararmış, kömürleşmiş gibi görünebilir ya da saydam beyaz bir hal almış, alttaki damarlar görünür olabilir. His kalmamıştır.

Yanma Ürünleri Nelerdir?
Isı Nedir?
Alev Nedir?
DUMAN NEDİR?
Yangın Gazları Nelerdir?

Yangının Hızı ve Gücü Yangın hareketli ve dinamik bir olaydır, hemen müdahale edilmezse büyür ve sürekli olarak yayılır. Yapılan değişik deneyler sonucunda yangının ne kadar hızlı yayıldığı açıkça görülmüştür.

Bazı durumlarda:

Yangının başlangıcından bir dakika sonra yangın bir bardak su ile söndürülebilir. Yangının ikinci dakikasında ise söndürme işlemi için bir kova su yeterli olabilir. Yangının üçüncü dakikasında muhtemelen büyük bir su fıçısı gerekecektir. Yangın, başlangıçta ağır bir şekilde daha sonra ise hızlı bir şekilde ilerleyerek devam eder. Bu nedenle yangına ilk müdahale çok önemlidir. Not: Yangın mahallinde ortalama sıcaklık değeri 1’inci dakikadan sonra hızla artar.

• Yangın Sebepleri Nelerdir?
• Yanma Ürünler Nelerdir?
• Yanma çeşitleri
• Yangın Eğitimi: https://www.srcbelgesi.co/yangin-egitimi.php

Sıcaklık, Yangın başlangıcından itibaren yangın mahallinde sıcaklık çok süratli bir şekilde yükselir. Yangınlarda ilk 5 dakikada hararet hemen 500 ºC derecenin üzerine çıkmakta 1 saat içerisinde ortam sıcaklığı 927 ºC dereceye yükselmektedir. Yüksek hararet insan vücudunda onarılmaz yaralar açar. Derinin yanması ile derinin hemen altında bulunan ter bezleri tahrip olur. Vücutta bulunan toksin maddeler ter bezleri yoluyla dışarı atılmazsa kan zehirlenmesi yapar ve hayat sona erer.

• İlk beş dakikadan sonra yaklaşık 500 ºC ºC’ye,
• 10 dakika sonra yaklaşık 600 ºC ºC’ye,
• 15 dakika sonra yaklaşık 700 ºC’ye
• 30 dakika sonra yaklaşık 800 ºC’ye çıkar.
• Bundan sonra zaman ilerledikçe sıcaklık daha yavaş artar.

Yüksek sıcaklık dolayısıyla insanlara etkisi;

• Proteinler pıhtılaşmaya başlar,
• Kan basıncının artması ile hayati organlarda iç kanamalar oluşabilir.
• Kalbin ritmik temposu bozulur, aşırı su kaybı, solunum sıkışması ve zorluğu meydana gelir. Bunların sonucu yine ölümdür.

• İlginizi Çekebilir: Isı nasıl ölçülür?

İnsan vücudu ve solunum sistemleri yangına;

• 65 ºC derece sıcaklığa sınırlı bir süre,
• 120 ºC derece sıcaklığa 15 dakika
• 143 ºC derece sıcaklığa 5 dakika
• 177 ºC derece sıcaklığa 1 dakika dayanabilir.

Yanma Ürünleri Nelerdir?
Isı Nedir?
Alev Nedir?
DUMAN NEDİR?
Yangın Gazları Nelerdir?

Yanma Çeşitleri Nedir?

1. Yavaş Yanma
2. Hızlı Yanma
3. Kendi Kendine Yanma
4. Parlama ve Patlama

1-) YAVAŞ YANMA

Yavaş yanma, yanıcı maddenin yetersiz oksijen nedeniyle, yeteri miktarda ısı, buhar veya gaz üretemediği durumlarda meydana gelir.

Örneğin; demir (F), Bakır (Cu) gibi metallerin havadaki oksijen ve hava ısısı ile oksitlenmesinde, yanıcı maddeler olan demir ve bakır, buhar veya gaz çıkaramamakta, dolayısıyla yavaş yanma olayı meydana gelmekte, ortaya demir oksit (Feo) ve Bakıroksit(Cuo) çıkmaktadır. Canlıların hücre solunumu olayı da bir nevi yavaş yanma olayıdır.

• Yangın Sebepleri Nelerdir?
• Yanma Ürünler Nelerdir?

2-) HIZLI YANMA

Yanmanın bütün belirtileri ile oluştuğu bir olaydır. Yanmanın oluşumu: alev, ısı ve ışığın korlaşmadır. Bazı maddeler, katı halden önce sıvı hale daha sonrada buhar veya gaz haline geçerek yanarlar. (Örneğin: Parafi n, mum gibi) Bazıları ise, doğrudan yanabilir ve buhar çıkarırlar. (Örneğin: Naftalin) Yine bazı maddeler doğrudan doğruya yanabilen gazlar çıkarırlar (Örneğin: Odun, kömür)

3-) PARLAMA VE PATLAMA ŞEKLİNDE YANMA

Parlama kolayca ateş alan maddelerde görülen bir olaydır. (Örneğin Benzin gibi) Patlama ise; aniden meydana gelen bir yanma olayıdır. Burada dikkati çeken husus, maddenin tamamının bir anda yanmasıdır. Bunda maddenin cinsi, birleşimi, şekli, büyüklüğü ile küçüklüğü ve nihai oksijen oranının rolü büyüktür. Bir anda parlayarak yanan madde çeşitli gazlar haline gelerek son derece büyük bir hacim genişlemesine sebep olur ve etrafını zorlar. bu şekilde parlamalar patlamalara sebep olur.

4-) KENDİ KENDİNE YANMA

Yavaş yanmanın zamanla hızlı yanmaya dönüşmesidir. Özellikle bitkisel kökenli yağlı maddeler normal hava ısısı ve oksijeni içinde kolaylıkla oksitlemekte bu oksitlenme sırasında ise gittikçe artan bir ısı meydana getirmektedir. Zamanla doğru orantılı olarak artan bu ısı, bir süre sonra alevlenmeye yetecek dereceye ulaşarak maddenin kendiliğinden tutuşmasına neden olmaktadır.

Örneğin: Bezir yağına bulaştırılmış bir bez parçası yukarıda açıklandığı şekilde bir süre sonra
alev alarak yanmaya başlayabilmektedir.

Yanma Olayı Nedir?

Yanma, maddenin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan kimyasal bir olaydır. Yanma olayının oluşabilmesi için yanıcı madde, ısı ve oksijenin bir arada olması gerekir. Bu üç unsur bir arada olmadığında, yanma olayı meydana gelmez.

• Yanıcı madde ile oksijen birleşirse; yanma olmaz.
• Yanıcı madde ile ısı birleşirse; yanma olmaz.
• Oksijen ile ısı birleşirse; yanma olmaz.
• Yanıcı madde + Oksijen + Isı, üçü bir arada birleşirse; Yanma olur.

Genel olarak: Yararlanmak amacıyla yakılan ateş dışında oluşan ve kontrol edilemeyen yanma olayına Yangın denir. Teknik olarak: Katı, sıvı veya gaz halindeki yanıcı maddelerin kontrol dışı yanma olayıdır.

• Yangın Sebepleri Nelerdir?
• Yanma Ürünler Nelerdir?
• Yanma çeşitleri
• Yangın Eğitimi: https://www.srcbelgesi.co/yangin-egitimi.php

YANMA OLAYININ OLUŞABİLMESİ İÇİN BAZI BİLEŞENLERİN BİR ARAYA GELMESİ GEREKİR.

Bunlar;

YANICI MADDE + OKSİJEN + ISI = YANMA
1-) Yanıcı Madde: Isı karşısında yanıcı buhar veya gaz yada sıvı çıkartabilen kolaylıkla korlaşabilen maddelerdir. Doğada katı, sıvı ve gaz halinde bulunur. Tutuşma sıcaklıkları birbirinden farklı olmakla birlikte sıvı ve gazlara nazaran tutuşma ve patlama ihtimali azdır.

2-) Oksijen (yakıcı madde): Kendi yanmayan ama yanmayı gerçekleştiren renksiz, kokusuz bir gazdır. -Oksijenin hava içindeki oranı % 21 dir. Bir ateşin varlığını sürdürebilmesi için en az %16 oranında oksijene ihtiyacı vardır.

3-) Isı (sıcaklık): Bir cismin sıcaklığının artmasına sebep olan fi ziksel bir etkidir. Isı bir enerjidir. Bir cismin ısısı arttıkça moleküllerin hareketleri de artar. Bu olay maddenin oksijenle birleşmesine imkân verir.

Isı enerjisi etrafa;

1. Direk temas yoluyla
2. Hava yoluyla
3. Işıma yoluyla yayılır.

Yukarıda belirtilern üç unsur bir arada olmadığında, yanma olayı meydanagelmez. Önemli Not: Yangın anında bu üç etkenden birisi ortadan kaldırılırsa yangın söner. Bilmemiz gereken bu üç etken bir araya geldiğinde kontrolümüzden çıkmamasına dikkat etmeliyiz.

Yangına Sebep Olan Etkenler Nelerdir?

1- Bacalar, içlerinin sıvanmaması, yüzeylerinin pürüzlü olması yeterince geniş ve dik temizliklerinin yapılmaması nedeniyle kurumların birikmesine neden olurlar. Biriken bu kurumların tutuşması sonucunda yangınlara sebebiyet verirler. Birinci tipte yapılan bacalar inşa açıdan mahsurlu olup mevzuatlara da aykırıdır. Bu tarz bacalar çekişi azaltır ve bacanın kısa zamanda çok miktarda kurum tutmasına neden olur. Bu kurum kimyasal etkileşimlerle yangına sebebiyet verir. Boru ve bacalar sık sık temizlettirilmelidir.

• Yangın Sebepleri Nelerdir?
• Yanma Ürünler Nelerdir?
• Yanma çeşitleri
• Yangın Eğitimi: https://www.srcbelgesi.co/yangin-egitimi.php

2- Sigara İzmariti, dikkatsizlik yüzünden çıkan yangınların sebepleri arasında sigara başta gelmektedir. Sigara ateşinin ortalama sıcaklık derecesi 800 °C civarında olduğu söndürülmeden atılan sigaranın yanıcı, patlayıcı ve parlayıcı maddelere teması neticesinde yangın çıkabilir. Eğer söndürmeden yere atılan bir sigaranın, rüzgâr tesirli sürüklenerek temas ettiği yanıcı maddeyi tutuşturduğu bir gerçektir.

3- Elektrik, elektrik enerjisi normal ve dikkatli kullanıldığında ne kadar yararlı ise yanlış ve dikkatsiz kullanılması halinde de o derece zararlıdır. Elektrik enerjisinden elde edilen ısı, akımı nakleden tesisat ve malzemede olan bozukluklar yangınlara neden
olmaktadırlar.

4- Kıvılcım, yanan bir kütleden koparak etrafa sıçrayan küçük parçacıklara kıvılcım denir. Bu parçacıkların yanar veya kor halde bulunması düştüğü yerdeki maddenin cinsine göre yanma olayının meydana gelmesine neden verir.

5- Gazlar (LPG), sıvı petrol gazı da dediğimiz bu gaz petrol yan ürünlerindendir. Ham petrolün damıtılması sırasında elde edilen ürünlerin yanı sıra hidrokarbon sınıfı (etan, metan, propan, bütan, etilen metilen vb. gazlar) gaz maddelerde ortaya çıkmaktadır.

6- Hayvanlar, açık ateş kullanılan yerlerde başı boş bırakılan hayvanlar yangın çıkarabilirler. Kedi ve köpek gibi bilhassa evlerde bulundurulan hayvanların gaz lambası, gaz ocağı, ispirto ocağı ve mangal gibi şeyleri devirmeleri suretiyle yangına sebebiyet vermeleri mümkündür. Bu hayvanların birden ziyade bir evde bulundurulması tehlikeyi daha da çoğaltır.

7- Doğal ısı kaynakları, tabi olarak kendiliğinden ortayı çıkan yangınlardır. Mesela deprem, yıldırım düşmesi, güneş ışınlarından meydana gelen yangınlar gibi.

8- Sürtünme, İki maddenin birbirine sürtünmesiyle açığa çıkan ısı enerjisi yanma hadisesini başlatır.

9- Kasıt/Sabotaj, bilerek ve isteyerek kasten yangın çıkartılmasıdır. Örneğin tarla, ev yeri açmak amacıyla ormanların yakılması bina, işyeri ve tesislerin kundaklanması gibi kasti olaylardan yangın çıkartılabilir.