Büyük Londra Yangını, 1666 yılında Londra şehrinde meydana gelen büyük çaplı bir yangındır. Bu yangın, tarihteki en önemli yangınlardan biri olarak kabul edilir ve Londra’nın siluetini ve tarihini derinden etkilemiştir. Yangın, 2 Eylül 1666 tarihinde başlamış ve 5 gün boyunca şehri harabeye çevirmiştir.
Yangının başlangıcı, Thomas Farriner adlı bir fırıncının Pudding Lane’deki fırınında meydana gelen bir kıvılcımın sıçramasıyla gerçekleşti. Kıvılcım, ahşap binalarla dolu olan Londra’da hızla yayıldı ve yangın büyüdükçe kontrolden çıktı. Şehirdeki binaların çoğu ahşap yapılmıştı ve dar sokaklar, yangının hızla yayılmasına engel olacak bir önlem sağlamıyordu.
Yangın, rüzgarın etkisiyle hızla yayıldı ve önlem alınması güç bir hâl aldı. O dönemde kullanılan itfaiye ekipmanları yetersizdi ve su kaynakları sınırlıydı. Ayrıca, yangını durdurmak için binaların yıkılması önerilse de bu öneri hükümet tarafından reddedildi.
Yangın, 3 Eylül’de Londra Köprüsü’ne kadar ilerledi ve şehirdeki birçok semtte büyük tahribata neden oldu. 4 Eylül’de rüzgarın yönü değişti ve yangın yavaşladı, ancak hasar çok büyüktü. Yaklaşık 13.200 ev, 87 kilise ve 44 lonca binası gibi birçok bina tamamen yok oldu. Ayrıca, St. Paul Katedrali de yangında büyük zarar gördü.
Sonunda, yangın 6 Eylül’de kontrol altına alındı. Yangın sırasında ölenlerin sayısı hakkında kesin bir veri bulunmamakla birlikte, tahminlere göre 6 kişiden 10.000 kişiye kadar değişmektedir. Yangın sonrası şehirde büyük bir yıkım ve ekonomik kayıp yaşandı. Ancak, yangının bir avantajı da Londra’nın eski, ahşap binalarını modern, daha dayanıklı binalarla yenilemek için bir fırsat sunmasıydı.
Büyük Londra Yangının Çıkış Nedenleri
Büyük Londra Yangını’nın çıkış nedenlerinden biri, o dönemde kullanılan inşaat malzemeleri ve şehir planlamasıyla ilgilidir. Çoğu bina ahşap temelli olduğu için, yangının hızla yayılmasına neden oldu. Ayrıca, dar sokaklar ve binalar arasındaki yakın mesafeler, alevlerin hızla yayılmasına ve yangının kontrol edilemez hale gelmesine zemin hazırladı.
1.Faktör: Kuru ve Sıcak Hava Koşulları:
1666 yılı yaz aylarında, Londra’da aşırı sıcak ve kuru bir hava yaşanmaktaydı. Bu şartlar, yangının hızla büyümesine ve yayılmasına katkıda bulundu. Rüzgarın da etkisiyle alevler kolayca diğer binalara sıçradı ve yangının kontrol edilmesi zorlaştı.
2.Faktör: İtfaiye Eksikliği ve Organizasyon Sorunları:
Yangının başladığı gece, Londra’da itfaiye teşkilatı düzensiz ve etkisizdi. İtfaiye ekiplerinin sayısı ve ekipmanları yetersizdi. Ayrıca, itfaiye ekipleri arasındaki koordinasyon eksikliği, yangının kontrol edilmesini daha da zorlaştırdı. Yangının başlangıcında hızlı bir şekilde müdahale edilebilseydi, büyümesi önlenebilirdi.
3.Faktör: Yangının Çıkış Noktası:
Büyük Londra Yangını’nın çıkış noktası, Pudding Lane’deki Thomas Farriner adlı bir fırının yanmasıyla başladı. Fırının içindeki ateşin kontrol edilemez bir şekilde yayılması sonucunda yangın başladı. Muhtemelen fırında kullanılan odun veya kömür gibi yanıcı malzemelerin alev almasıyla yangın hızla yayıldı.
Büyük Londra Yangından Sonra Alınan Önlemler
Tarihinin en ünlü yangınlarından biri olan Büyük Londra Yangını, 1666 yılında başkent Londra’yı yerle bir etti. O dönemdeki şehir planlaması ve yangınla mücadele yöntemleri göz önüne alındığında, bu felaketin ardından ciddi önlemler alınması kaçınılmazdı. Büyük Londra Yangını, modern yangın güvenliği ve şehir planlaması konularında bir dönüm noktası oldu.
- Şehir Planlaması:
Büyük Londra Yangını, büyük ölçüde şehir planlaması hatalarından kaynaklanmıştı. Dar ve dökülmüş sokaklar, ahşap yapılar arasındaki yakın mesafeler ve yangının hızla yayılmasına izin veren yanıcı malzemelerin yoğun kullanımı gibi faktörler, yangının kontrol edilemez hale gelmesine neden oldu. Yangından sonra, Londra’nın şehir planlaması köklü bir şekilde yeniden düzenlendi. Nicholas Barbon gibi mimarlar, geniş caddeler, düzenli bloklar ve yangına dayanıklı yapı malzemeleri kullanarak yeni binalar inşa ettiler. Bu yaklaşım, yangının hızla yayılmasını engellemek için daha iyi bir altyapı sağladı.
- Yangın Söndürme Ekipmanları:
Büyük Londra Yangını’ndan sonra, yangın söndürme ekipmanlarının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması büyük önem kazandı. Döneminde kullanılan basit su pompaları ve yangın çanlarının yerine, yangın söndürme ekipmanları daha etkili hale getirildi. Yeni su pompaları, daha fazla su basıncıyla daha uzun mesafelere su taşıyabiliyordu. Ayrıca, yangınla mücadele için daha iyi eğitilmiş itfaiye ekipleri kuruldu ve yangın söndürme teknikleri üzerinde çalışıldı.
- Yangın Güvenliği Yönetmelikleri:
Büyük Londra Yangını sonrasında, yangın güvenliği yönetmeliklerinin oluşturulması ve uygulanması daha da önem kazandı. 1667’de “Londra Yangın Kanunu” yürürlüğe girdi ve yangın güvenliği standartlarını belirlemek için bir temel oluşturdu.
Peshtigo Yangını hakkında bilgi almak için tıklayın.